Tag: 1966

2019-06-22 TeleVizier: rebellenclub op wielen

Voorpremière Andere Tijden Sport  met gastheren Edwin Mathijssen en Wiep Idzenga op het Sportpark de Laguiten in Rijsbergen.

Op zaterdag 22 juni, de vooravond van de pijl was in er Wielerdorp Rijsbergen een première. De Andere Tijden Sport  uitzending “rebellenclub op wielen” van Wiep Idzenga en Bas Steman te zien. De eerste Nederlandse sponsorploeg in de Ronde van Frankrijk, we schrijven 1964, het seizoen was al begonnen, groen licht moest nog gegeven worden om de TeleVizier ploeg te formeren. De uitzending richt zich vooral op de vrijbuitersrol die de ploeg drie jaren lang in de Tour de France met succes en tegenslag vervulde.

In de Tour (8 TeleVizier etappe zeges) en Vuelta (17 TeleVizier dagzeges) speelt Kees Haast als de aangewezen man voor het klassement bij de TeleVizier ploeg. Een belangrijke rol, zo ook in de documentaire, allicht, hij was de kopman. Maar het liep niet van een leien dakje...

TeleVizier, dat was iets nieuws, een jonge, homogene puur Nederlandse ploeg. Waren het een soort van musketiers, zo van “een voor alleen allen voor één”?  Er zijn in ieder geval drie jaren lang veel avonturen beleefd. En er waren kansen voor iedereen en niet onbelangrijk voor een beroepsrenner: Poen! Fl. 16000 poer man in de Tour werd gezegd, maar het zou ook fl 13000 kunnen zijn geweest. Dan kun je thuis toch zeker zeggen dat het een goede Tour was geweest, niet? Geen geringe bedragen in de jaren zestig. Een van de TeleVizieren vertelde me dat hij, ondanks dat hij de Tour vroegtijdig moest verlaten, toch nog mooi 5000 florijnen kreeg. Ja, bij TeleVizier zat je blijkbaar goed.

De coureurs waren in dienst van een stichting. Verzekeringen, sociale voorzieningen, ww…? In de wielersport destijds had men er nog niet van gehoord. TeleVizier liet zien hoe het moest…. Al was het niet duidelijk of er, zoals werd aangehaald, ook kinderbijslag door de coureurs werd ontvangen. Volgens de twee aanwezige TeleVizier anciens hebben ze dat dan blijkbaar nog te goed van de Pel, ze konden zich niet herinneren ooit kinderbijslag te hebben ontvangen destijds.

De indruk is wel dat je bij de Pel op tijd betaald kreeg, je deel van het prijzengeld volgens afspraak kreeg etc. Akkoordjes met andere ploegen betekende soms een financieel extraatje in het laatje van de Pel, als je er achter kwam kreeg je je deel alsnog uitbetaald. Zo niet,dan had je gewoon pech. Men zegt dat er een Pellenaars van de jaren vijftig en een Pellenaars van de jaren zestig is. In ieder geval waren er veel coureurs, die in Franse dienst reden omdat er bij de Nederlandse ploegen niet veel te verdienen was. TeleVizier was nieuw, je reed met een  degelijke contract en er was voldoende poen te verdienen. De stelling dat TeleVizier een aantrekkelijk merk was om als coureur voor te rijden mag men best voor waar nemen. Als verzorger, mecanicien had je het ook niet slecht. De nieuwe Pel was sociaal, veel renners in buitenlandse dienst hadden het goed begrepen, daar wilden ze ook bij horen….

De gastheren Edwin Mathijssen en Wiep Idzenga
De docu "TeleVizier, rebellenclub op wielen" van Wiep Idzenga en Bas Steman met o.a.  Jo de Roo, Gerben Karstens, Cees van Espen, Bas Maliepaard, Hub Harings,  Kees Pellenaars, de mecaniekers John Krijnen en Geert Polak en noem maar op! Ze spreken nog een aardig woordje wielertaal. De uitzending is voor het eerst te zien op 7 juli 2019, NPO1.

De opkomst in Rijsbergen was licht bedroevend, maar degene die aanwezig waren hebben zich kostelijk vermaakt, van de overgebleven TeleVizieren waren slechts vertegenwoordigd door Hub Harings en Bas Maliepaard, mannen met humor. Zo ook twee van de TeveVizier-mecaniekers Johnny Krijnen en Geert Polak daarnaast ook nog Rijsbergens Tourcrack Jacques Hanegraaf. Ook Monique, de dochter van Kees Haast, schoof ook aan bij het tafelgesprek.

Nadat de voorpremière van de documentaire die geschiedenis van de vrijbuitersploeg en vooral, met de komende 2019 editie in kort verschiet, de drie Tour de France deelnames van de ploeg van de Pel, de eerste Nederlandse sponsorploeg in la grande boucle belicht.

In 1965 leek Kees Haast als eerste Nederlander op weg naar het podium in de Tour de France, tot een valpartij een einde maakte aan zijn droom. In de aflevering van Andere Tijden Sport spreken Haast en een aantal voormalig ploeggenoten over die teleurstelling. Het interview met Haast werd opgenomen vlak voordat hij in januari van dit jaar overleed.

25 Jun 1964 Vorst-wielrennen-ronde Van Frankrijk Voor de vierde etappe van de ronde van frankrijk bespraken een aantal nederlandse renners hun kansen. Vlnr: leo van dongen jan janssen (drager van de groene trui) henk nijdam en piet damen. Auteur: Ge Van Der Werff  In: Vorst
Tour de France 1965, TeleVizier, 16 Juni 1965 Ten huize van ploegleider Kees Pellenaars vond de tourploeg voorstelling plaats— met Gerben Karstens, Kees Pellenaars, Bas Maliepaard, Cees Haast, Rik Wouters, Leo van Dongen, Huub Harings, Cees van Espen, Jo de Roo, Jo de Haan en Henk Nijdam
14 juni 1966 TeleVizierploeg voor Tour de France 1966

Mooi dat ook de Ronde van Spanje ter sprake kwam, waar bij twee deelnames niet minder dan 17 etappezeges werden behaald, toch geen geringe prestaties. Keest Haast, de kopman tijdens de drie door TeleVizier gereden Ronden van Frankrijk vormde de rode draad tijdens de gesprekken. Tevens waren er weer wielertruien van verzamelaar Henk Theuns te bewonderen, maar ook 2 originele Tour de France koersmachines van de vermaarde TeleVizierploeg.

De TeleVizier Batavus 1966 (Leo Knops) van Remy Rijwielen Ossendrecht
De locomotief Tour de France van Bas Maliepaard, gerestaureerd door zijn mecanicien en goede vriend Geert Polak

Na de video kwamen de gesprekken over de enthousiast ontvangen docu op gang. Tenslotte werd de deelnemers gevraagd te vertellen wat de wielersport voor hen betekende, een anekdote, een bijzonder moment of wellicht wat ze met Kees Haast hebben gedeeld.

Bas Maliepaard: Niks verdiend en toch gelachen. Ik had getekend bij Pellenaars voor een paar banden en een trui, toen was ik nog amateur, later werd ik toen prof, in 1959, in het zelfde jaar nog, en moest ik voor Vredestein gaan rijden. Ik kreeg een brief van een advocaat dat ik verplicht werd voor Vredestein te gaan rijden. Ik zeg, ik heb helemaal niet getekend, ik ga naar Frankrijk. Dat vonden ze niet goed. Ja zei ik, ik ga toch. Joop Middelink van de bandenfabriek Radium die wilde mij in zijn ploeg, die zei je hebt getekend bij Vredestein, NIKS DAARVAN ik heb helemaal NIKS getekend. Toen ben ik naar Pellenaars gegaan, die had onder mijn contract, van die banden en een trainingsbroek, eronder bijgetikt dat ik als ik prof werd dat ik voor Vredestein zou gaan rijden. Dat was een slecht kant van de Pel. Hij was een man met twee gezichten, misschien wel drie. Een goeie kant was dat toen ik thuis zat zonder werk, belde hij me ’s avonds om 11 uur op, Bas zei hij, heb je al werk? Nee nog niet, hij zei dan moet je naar die en die ingenieur gaan die heb werk voor je, dus toch wel mooi dat hij aan me dacht. Ik vond hem erg sociaal voelend.

Bas Maliepaard

Johnny Krijnen: Ik wil nog effe terug komen op het bekende geval van Cees Haast in de tunnel, het is al vele malen verteld, het mooie was, ik kom ’s avonds bij het hotel, daar zat hij dan met zijn tulband op. Ik zeg Kees hoe gaat het? Ja goed jong, hij nog vrij vlug, kom we gaan een bierke pakken. Mag dat dan wel met die kop van jouw? Ha, zei Kees, ik hoef niet met mijn kop te drinken ik drink met mijn mond, haha, maar je heb wel mijn leven gered. Dat klopt want Haast lag daar half bewusteloos, voor het zelfde geld was hij daar verdronken.

Ondanks zijn hoofdwonde blijft Kees Haast dapper doorstrijden in de Ronde van Frankrijk Na de achttiende etappe staat hij als beste man van de televizier-ploeg geklasseerd in het algemeen klassement. ANPFOTO. 11-07-1966.

Over het sociale gedrag van Pellenaars het volgende. Ik heb zelfs bij Pellenaars ingewoond. Ik woonde in Bussum, dat was 112km heen en weer, over Raamsdonkveer en Utrecht enz. Soms was ik daar de hele week en op donderdag “sodemieter nu maar op en kom zaterdag maar terug want dan zijn de klassiekers”. Ik herinner me dat ik jarig was, dat was dan maar één keer per jaar, ik kreeg van mevrouw Pellenaars een enveloppe met 150 gulden en de Pel zei dat ik naar een bepaald autobedrijf moest rijden. En laat daar maar van mij, op die ouwe auto van jouw 4 nieuwe banden zetten, ja ik heb er heel goeie herinneringen aan.

Hub Harings: Voor Gerben Karstens en Jo de Roo moest ik samen met Jo de Haan drinken halen, we stopten bij een café, we moesten daar de kelder in, we graaiden naar een paar flessen maar toen we weer naar boven wilden was de deur dichtgeklapt en konden we niet meer naar buiten. We hebben daar 5 minuten in de kelder opgesloten gezeten, gelukkig, de fietsen er staan er nog. We konden aan de voet van een col weer terug aansluiten bij het peloton, toen hebben we alle flessen toch maar weggegooid. Dat was met wijlen Jo de Haan.

Hub Harings in gesprek met Jacques Hanegraaf

Jacq Hanegraaf: Zo’n anekdote heb ik niet, mijn plaatsgenoot Kees Haast is van een andere generatie dan ik ben, maar als ik de verhalen zo hoor, en ook uit eigen ervaring tijdens en na mijn eigen wielercarrière opmaak is dat er in die tijd van Kees bij de Televizier ploeg heel veel van hem werd verwacht. Hij was de kopman, om zo maar te gaan voor het klassement van de Ronde van Frankrijk, er was in die tijd geen voorbereiding, er was geen parcourskennis. En kennis over techniekbeheersing, het afdalen bijvoorbeeld zoals ze dat nu met Chris Froome en al die andere wel doen. Onze Kees Haast ging er voor, er werd veel van hem verwacht. Als je dan ook ziet hoe hij in het video fragment dat we net zagen zijn verwondingen bagatelliseert, als je het goed bekijkt is hij bijna gescalpeerd, maar onze Kees Haast zegt “we gaan er weer voor, en morgen is er weer een nieuwe dag”. Ik moet eerlijk zeggen, nu ik de documentaire van “Andere Tijden Sport” heb gezien, heb ik nog veel meer respect voor Kees, dan ik al in mijn jeugd had, tijdens mijn wielercarrière had. Want ik begrijp nu wat er in hem omging. Postuum durf ik te zeggen, Kees, ik ben blij dat je de laatste jaren zo trots bent geweest want wij zijn ook oh zo trots.

Geert Polak

Geert Polak: Ik zou graag vertellen wat het wielrennen voor mij betekend want het loopt nog steeds als een rode draad door mijn leven. Toen Bas Maliepaard en ik zestien jaar waren, zijn we samen gaan koersen. Bas is een echte grote geworden, hij heeft de Tour de France gereden maar ik heb ook een aantal Tour de France’en mogen doen. Weliswaar als mecanieker, maar ik heb toch de Tour gedaan. Ik word nog regelmatig betrokken bij dingen die met het wielrennen te maken hebben, zie vandaag. Het doet me goed er vandaag ook weer bij te zijn. Het was een fantastische tijd, een tijd die je bij blijft en waar ik een goed gevoel over heb.

Tenslotte is Monique, de dochter van Kees Haast aan het woord. Ik ben heel trots op ons Pa, hij is altijd een hele lieve zorgzame hartelijke man geweest. Hierop volgend  werd gezamenlijk nog het glas geheven op Kees, TeleVizier en de  documentaire, én natuurlijk Johan van der Velde, hou je haaks Johan

TeleVizier Tour de France ploeg 1964:
Tour de France 1964, 1e etappe, Rennes – Lisieux, 215 km Laatste voorbereidingen voor de start van de Tour 1964 — met Jacques van der Klundert, Leo van Dongen, Cees van Espen en Cees Haast in Rennes.
Eerste Nederlandse sponsorploeg in de Tour de France. Het overblijfsel van de TeleVizier-ploeg bij de ereronde aan het eind van de Tour de France 1964. Vanaf links: Jo de Haan, Cees Haast, Henk Nijdam, Rik Wouters en ploegleider Kees Pellenaars. foto privé-collectie Rik Wouters. . — met Cees Haast, Rik Wouters, Kees Pellenaars, Jo de Haan en Henk Nijdam in Parijs Frankrijk.
Tour de France 1964, 22e etappe B, Versailles – Paris, individuele tijdrit, 26,5 km. Jacques Anquetil wint de afsluitende tijdrit en de gele trui, Jan Janssen wint de groene trui. -met Kees Pellenaars, Jan Janssen, Cees Haast, Jo de Haan, Rik Wouters en Henk Nijdam bij Parc des Princes.
TeleVizier Tour de France ploeg 1965:
Klik voor TeleVizier in de Tour van ’65
TeleVizier Batavus Tour de France ploeg 1966:
Tour de France 1966, 3e etappe A, Tournai 20.8 km, ploegentijdrit, 23 Juni Mannen van Pellenaars vormden snelste equipe Succes voor de Televizieren in de ploegentijdrit over 20 km (2 ronden), die donderdagmorgen rond Doornik werd gehouden. De mannen van Pellenaars slaagden er namelijk in om in deze rit, die alleen meetelde voor het ploegenklassement, te winnen. Nu moet gezegd worden, dat niet alle formaties de indruk gaven deze rit tegen het horloge au serieux te nemen. De voornaamste concurrenten waren dan ook de ploegen met Belgen, die voor het talrijke eigen publiek wel wat wilden laten zien. Maar tegen het geweld van de rood-witte Nederlanders, die steunden op de treinlopers Zilverberg, Nijdam en Karstens, waren zij niet opgewassen Al na de eerste ronde, waarin Pellenaar’s formatie Rik Wouters (“Ik had die eerste kilometers op kop moeten rijden en dat kan ik nu eenmaal niet”) en Leo van Dongen (lekke band) kwijt raakten, werd het duidelijk, dat dc mannen van de Pel hoge ogen zouden gaan gooien. Zij bleven namelijk met 13 min. 58 sec. als enigen onder de veertien minuten in deze eerste ronde. Het dichtst bij kwam die Belgische ploeg van Guillaume Driessens met groene truidrager Reybroeck (14.03). Teleurstellend waren toen al de tijden van Peugeot met die wereldkampioenen Ferdinand Bracke en Tommy Simpson (14.14), de onder leiding staande Belgische formatie van Marien met Rik van Looy en Ward Sels (14.18) en vooral van de Fordploeg, die ondanks Anquetil niet verder dan 14.24 kwam. In de eerste ronde werden de televizieren (13.56) slechts door Pelfothen van Jan Janssen. Tenslotte bleek de tijdrit die de kas van de Televizierploeg weer behoorlijk spekte, het volgende resultaat opgeleverd: 1. Televizier: 27 min 54sec 2. Smiths op 15sec 3. Pelforth-Sauvage-Lejeune op 21sec 4. Mann-Grundig op 1min 45sec 5. Solo-Superia op 2min 45sec 6. KAS-Kaskol op 3min 40sec 7. Ford France op 3min 55sec 8. Molteni-Hutchinson op 4min 20sec 9. Fagor op 5min 10. Mercier op 5min 55sec 11. Filotex-Fiorelli op 7min 12. Kamome-Dilecta-Dunlop op 8min 30sec 13. Peugeot-BP op 9min 40sec

Tour de France 1966, Privas – Bourg d’Oisans, 203.5 km, 6 Juli 1966 Bij warm weer is voor iedere renner water een eerste vereiste. Gelukkig hebben de mensen die langs de route wonen daar begrip voor zoals hier een lieve dame de bidon van Jos van der Vleuten vult.

 

De Televizier etappezeges in de Ronde van Frankrijk waren voor:

27-06-1964 6e etappe: Henk Nijdam
26-06-1965 5e etappe deel a : Cees Van Espen
29-06-1965 8e etappe: Jo De Roo
23-06-1966 21e etappe: Gerben Karstens
23-06-1966 3e etappe A, ploegentijdrit: TeleVizier
23-06-1966 3e etappe B: Gerben Karstens
05-07-1966 14e etappe deel a: Jo De Roo
12-07-1966 20e etappe: Henk Nijdam

Voor iedereen die de wereldpremière gemist heeft, TeleVizier: rebellenclub op wielen wordt zondagavond 7 juli 2019 uitgezonden op NPO1.

M.A.F.A.C. remhoeven (Batavus Televizier 1966)

M.A.F.A.C. “Racer”

Manufacture Auvergnoise de Freins et Assessoires pour Cycle

Clean !! 3 van de remschoenbevestigingsbouten zijn geoxideerd, meer dan 50 jaar oud dat wel, wellicht kom ik ze in perfecte staat nog eens tegen

Deze remhoeven zitten op de Batavus Televizier 1966, toch een tweetal uurtjes werk, het schoonmaken van deze remmen, 2 paar NOS mafac remblokken er op… ik ben tevreden met het resultaat !

Onderstaande tekst is terug te vinden op Classic Lightweights UK

MAFAC Racer – The classic centre-pull design

The adverting slogan was: ‘braking with one finger sufficient’

In 1952 the Racer centre-pull  was introduced.  The earliest reference I have found is in the CTC Gazette November 1952, their review of the Paris show. The advantages of these brakes were many:

a)  Quick release straddle cable giving easy wheel removal
b) Blocks were multi adjustable in both the vertical and horizontal plane. The could also be angled a great advantage when using a rim such as the Constrictor Asp whose braking surfaces were not parallel
c)  Wide drop (50 to 75mm) which could accommodate most frames (brakes were made in two depths achieved by varying the drop on the rear plate).
d)  As the length of the straddle cable could easily altered so could the mechanical advantage of the brake.
e) A consequence of the design of lever clamp was that the lever body could be removed without untaping the bars. A very useful feature if you wanted to swap the hood or tighten up the pivots (which can be done with a few taps of a hammer).
f) Easy to disassembly and service especially if using Mafac tools.

De achterzijde, ook mooi schoon, al is er enige oxidatie bij de pivotpunten

The only design weakness was the front brake hanger which was rather flexible and worked best wedged against the top headset race.  This was easy to do with headset such as the Stronglight P4, which had a wide circumference.

The profile of these brakes is very distinctive and even a cursory glance at photos of Tour riders in the 50’s and 60’s will reveal many to be stopping on Mafacs. I recall once buying a set of Mafacs and asking which model only to be told: ‘You know, the ones Anquetil won the Tour on’.

None of Mafac’s competitors, eg. GB, Weinmann and Universal, marketed centre pulls until the late 1950’s.

For the rear brake they made an alternative fitting in which the centre bolts fits vertically to the frame. This method was used by many French builders as it gave a neater way of fitting the rear mudguard (without the need for a bridge).

Nieuwe M.A.F.A.C remblokken, die had ik toevallig nog in “stock”

TA made a front bag support that fitted on via the Racer pivot bolts and under the fork crown. Some specialist French builders offered brazed on versions of these brakes using a cut down cantilever boss. This reduced flexing with the top end of the spring acting directly onto the frame instead of the back plate.

Alle onderdelen van de MAFAC “Racer” remhoeven, schoongemaakt met een sopje, wasbenzine en koperpoets… de ouder remblokken eigenlijk nog niet versleten, toch maar “New Old Stock” er op: gereed voor de assemblage…

In the late 1960’s they acquired red plastic bushings and the stamping ‘dural forge’ was replaced by ‘Racer’.  I have seen Racers stamped ‘dural forge’ but with the red plastic bushings. This would seem to be a transitional version (late 60’s early 70’s) before they moved to stamping them ‘Racer’.  These were also made in black anodised versions in the 1970’s.  Final versions of the Racer do not have the model name on the stirrups and are merely stamped ‘Mafac’.  In the 1970’s a longer arm version was introduced, the ‘Raid’ (reach 60 to 85 mm).

Read all: http://www.classiclightweights.co.uk/components/mafac1-comp.html