Wereldkampioenschap – Vintage KOERS&VELO

Parijs 1924, het wereldkampioenschap op de weg voor amateurs

De wereldkampioenschap op de weg voor beroepsrenners werd voor het eerst georganiseerd in 1927, sinds 1921 werden er echter wel al wegkampioenschappen om de wereldtitel gehouden voor amateurs. In 1924 vond dit WK plaats op 2 augustus te Parijs.
De wedstrijd was 180 kilometer lang en ging voor een groot gedeelte over grindwegen, zodat er zeer veel lekke banden waren. 
De Nederlander Jan Maas reed bijvoorbeeld 7 maal lek; hij eindigde op de twintigste plaats op bijna 47 minuten van de winnaar. De Belg Henri Hoevenaers moest door herhaaldelijke bandenpech opgeven.

We lezen het dagblad “Het vaderland” van 4 augustus 1924:

Heden volgden wij het Wereldkampioenschap voor amateurs op den weg, waaraan 30 renners van 9 nationaliteiten deelnamen, nl. de Franschen Leducq, Blanchonnet, Wambst en Hamel, de Belgen Hoevenaars, de Cat, van den Bosch en Saive, de Zwitsers Antenen, Blattman, Lauppi en Lehner, de Engelsen Hunter, Marsh, Pilcher en Wilson, de Denen Henry Hensen en J. Johansen, de Italianen Bresciani, Ferrario, Magnotti en Piemontesi, de Polen Bochsman, Krzeninski, Garley en Muller en onze Nederlandse amateurs Jan Maas, Cees Heeren, Daan van Dijk en Nol Muller.

De Nederlandse deelnemers, v.l.n.r: Daan van Dijk, Nol Muller, Cees Heeren en Jan Maas

Zoals vooruit te voorzien was kon op een dusdanig slechten weg, die over minstens 80 km vol met zeer scherp kiezel en vlijmscherpe glasharde stenen lag, van een regelmatig verloop van den wedstrijd geen sprake zijn, Het wordt den Fransen dan ook kwalijk genomen, dat, terwijl zij in de omgeving van Parijs over ten onzent ongekend mooie wegen beschikken, voor een wereldkampioenschap een zoo treurig traject hebben uitgekozen. Het zijn niet alleen de “kwaaddenkendsten”, die enig opzet hier achter zoeken.

Onze gedelegeerde, de heer Hoornberg, heeft, nadat onze jongens bij een proefrit 14 lekke banden kregen, tevergeefs getracht het parcours gewijzigd te Krijgen. Ditmaal heeft Jan Maas alleen 7, Heeren 5, van Dijk 4 en Muller eveneens 4 banden stuk gereden. Aan de nodige zorgen voor banden materiaal heelt het niet ontbroken; verschillende fabrikaten, als Pouchois, Wolber, Hutchison, Tabucchi, zelfs Vredestein’s Browns zijn beproefd en al deze soorten zijn in den wedstrijd dooreen gereden. Niets bleek tegen de scherpe stenen bestand.

Onze jongens hadden ook wel bijzonder pech. Het is een ieder onbegrijpelijk hoe het équipe der Fransen er door kwam met resp. 0, 1, 2 en 2 banddefecten, tesamen dus niet eens ’t aantal, hetwelk Jan Maas alleen had. Ook de Belgen verloren hun besten man Hoevenaars door aanhoudende bandenpech. Zou een wereld Kampioenschap in Nederland een dergelijk verloop hebben, dan zouden zekerde leidende mannen in de wielersport zich schamen. De Fransen verheugen zich in het succes van hun mannen. Wij hebben respect voor liet kunnen dezer renners en geloven, dat ook bij een uiterst regelmatig verloop zij van de anderen de meerderen hadden kunnen zijn, des te meer echter betreuren wij het, dat die flinke renners een zoo onwaardige overwinning hebben behaald.

te Chartres, het 2e peloton aangevoerd door Otto Lehner

Het is onmogelijk bij een groten wedstrijd een overzicht over het gehele verloop te geven. Wij waren gezeten in een auto, welke bij den staart diende te blijven en behielden dus een juist overzicht van de achterblijvers en pechvogels. Reeds na 1 km moest een Deen loslaten, hij geraakte 100 meter achter, doch wist weer bij het peloton te komen. Dan zien we den Pool Krzeninski afzakken en merken op dat hij op een baanfiets met wegwielen en zonder remmen rijdt. Een gevaarlijke onderneming over het bergachtige traject. Hij bleef achter en wij zagen hem niet meer terug. Zijn landgenoot Bochsman kan dan het tempo niet volgen en geraakt achter. Plotseling zien wij Maas alleen voor ons, hij vertelde te zijn gevallen en daardoor losgeraakt. Maar jakkert wat hij kan en komt weer bij het hoofdpeloton. De Pool Muller, die ook was losgeraakt, trachtte met Maas mede te komen, doch kon zijn wiel niet houden; hij bleef achter en wij hébben hem niet meer terug gezien.

Dan staan wij voor Skoeld, de bekende Zweed, die in 1921 het wereldkampioenschap won. Hij staat huilend van spijt bij zijn rijwiel, waarvan onder het rijden door de onderbuis van het frame, bij het balhoofd door midden was gebroken. De jongen viel gelukkig zonder zich te bezeren. Wij namen hem met zijn rijwiel, dat netjes in tweeën werd gebroken op en hebben hem tot het einde bij ons gehad. Nog vóór er 40 km zijn gereden, zijn reeds een 8-tal renners uit het hoofdpeloton achter gebleven, terwijl de Fransen Hamel en Leducq met den Belg Hoevenaars een voorsprong van ongeveer 500 meter hebben genomen. Achteraan het hoofdpeloton zit op enige minuten een groep van 2 Engelsen, een Deen, een Italiaan en een Zweed. Maas is de eerste die een lekke band krijgt en wij geloven, dat hij er ook de meeste van alle deelnemers hoeft gekregen, juist voor Houdan (op 42 km) staat hij te verwisselen.

Onze jongens hadden ook wel bijzonder pech. Het is een ieder onbegrijpelijk hoe het équipe der Fransen er door kwam met resp. 0, 1, 2 en 2 banddefecten, tesamen dus niet eens ’t aantal van 7 maal, hetwelk Jan Maas alleen al had. Hier zien we Jan Maas de zoveelste lekke band repareren.

Wij zien dan respectievelijk door bandenpech achterblijven de beide Denen, Heeren, de Belg Saive, Maas, die met den Pool Bochsman aan komt zetten, haalt de Deen Johanssen in, ziet dan Heeren in nood, houdt een beetje in en als Heeren zich bij hem aansluit, gaat het full speed verder. De Belg Saive zit er 200 M. achter en kan niet bijkomen. Wij verwachten, dat het onzen landgenoten zal gelukken het hoofdpeloton nog te halen, ondanks het scherpe tempo, dat er daar ingehouden wordt. De Zweed Frimodig wordt ingehaald en met 5 man gaat de jacht verder.

Bij de vliegende controle te Dreux komt de Belg bij hen en vertrekt van daar zelfs voor hen. In suizende vaart gaat het dan weer voort. Na Dreux ontmoeten wij den Engelsman Munter die opgeeft en de Zwitser Blattman, die op zijn gemak terug peddelt. Niet lang daarna is Maas weer slachtoffer, dan Heeren en Saive. Wij wachten en volgen de laatste. Weer vooruitkomende zien wij Saive heel kameraadschappelijk voor de Italiaan Magnotti, die banddefect heeft, zijn pomp lenen, zelfs een paar slagen mede pompen. Hij springt weer op en vertrekt 100 meter voor de Italiaan. Wij vinden dan ook Blattman weer met een lekken band, kort vóór hem Maas en Heeren met Johanssen daarvoor de Zwitser Lauppi. Zo wordt Chateau Neuf, de eerste vaste controle, op 75 km van de start, bereikt. Wij vernemen daar, dat de Fransman Hamel aan het hoofd zit, daarachter Leducq met Hoevenaars op een halve minuut, dan een 2e peloton een minuut later, waarin onze Muller, een derde peloton op 5 minuten achter hen, een peloton waarin van Dijk, die ook al had moeten verwisselen.

te Chartres, alleen op kop de Fransman René Hamel

Van Chateau Neuf af begon de erbarmelijk slechte weg. Het eerst zien we alweer Maas sukkelen, daarna is er geen bijhouden meer aan. Maas en Heeren moeten vrij aardig om beurten van band verwisselen. In Chartres vernemen wij, dat Hoevenaars ook al door defecten veel is achter geraakt en dat Hamel, Leducq en kort daarachter Blanchonnet aan het hoofd gaan. Wij komen dan eindelijk weer eens bij van Dijk, die met de Fransman Wambst samenzit: beiden zijn door banddefecten achter geraakt.

Vlak voor de finish, Leducq lost Blanchonnet

Als wij hen hebben laten gaan en op de achtersten wachten, verschijnt het eerst Saive, die ons beduidt reeds 5 lekke banden te hebben gehad. Bij de tweede vaste controle te Ably vernemen wij, dat Muller en van Dijk pech hebben gehad en tezamen zijn gekomen; zij hadden daar 18 minuten achterstand op de leider Leducq. Wij nemen dan den Fransman Hamel met defect voorwiel op; hij moet de strijd staken; even later ook de Zweed Svensson. Wij zullen niet verder gaan met het eindeloze relaas van pech en nog slechts de uitslag vermelden.