De Tour de France in Limburg !! Op 30 juni en 1 juli 1969 was er voor het eerst in de rijke boeiende historie van dit grootste wielersportevenement ter wereld een Nederlandse stad finishplaats: Maastricht

FAEMA hield ook in tweede etappe touwtjes strak in handen.
ETAPPEZEGE EN GELE TRUI VOOR JULIEN STEVENS.
Willem II raakte bijna Henk Nijdam kwijt.
Jan Harings wint het prof-criterium (voorwedstrijd).

Tout-Maastricht zag in eigen stad in 1969 de Tour. Maastrichtenaren en duizenden vreemdelingen keken toe hoe een vazal van Eddy Merckx, de vroegere Belgische kampioen op de weg, Julien Stevens, niet alleen de etappeoverwinning, maar bovendien de gele trui greep. Zij zagen verder hoe Jan Janssen in de kop van het peloton eindigde, hoe Willem II-ploegleider Ton Vissers op het Volksplein nerveus heen en weer liep. Twee van zijn discipelen, Leen Poortvliet (val) en Henk Nijdam (inzinking), waren ver achterop geraakt. Gelukkig arriveerden zij nog net voor de sluiting van de controle aan de finish. Niettemin verloor de Tourkaravaan twee dappere soldaten: de Fransen Chappe en Bolley. Voor hen is het Grote Avontuur gedaan.

Voorbeschouwing:

Maastricht maandag 30 juni en dinsdag 1 juli een „wielerstad”.
Voor aankomst Tour criterium voor profs.

Als maandagmorgen 30 juni de klok 10.00 uur slaat, zullen de leden van de Toer en Wielerclub Maastricht (even) adem mogen halen. Nog niet opgelucht, want dan begint het pas. Dan staat men nog enkele uren voor de aankomst van de Tour de France-reclame- en wielerkaravaan op het Volksplein te Maastricht. Pas om 11.45 uur dinsdagmorgen weten de mannen van de Toer en Wielerclub zeker of ze ook opgelucht adem kunnen halen. Dan weten ze of de organisatie perfect is verlopen, of alles ging, zoals zij het zich gewenst hadden. Nou ja, er zullen hier en daar wel enige schoonheidsfoutjes aan de organisatie kleven, maar dat is niet verwonderlijk wanneer men weet wat er rond 15.30 uur (maandagmiddag) allemaal Maastricht zal binnenrollen, want een Tour-karavaan is een compleet „dorp” dat drie weken lang van plaats tot plaats verhuist. Een voor een outsider „wilde boel” een „dwaze massa”, die moeilijk te temmen valt. En toch is dat nu precies wat de Maastrichtse organisatoren proberen te doen. Let wel: proberen.

Om 13.00 uur gaat op het Volksplein een criterium van start waaraan 59 beroepsrenners deelnemen. Zij strijden 100 km lang voor “De Grote Prijs Vroom en Dreesmann Maastricht NV”. Het circuit is als volgt: Volksplein start en finish, Brouwersweg, Proosdijweg, Gildenweg, Ambachtsweg, Volksbondweg, Volksplein. Deze wedstrijd, met deelname van de Caballero-ploeg, de Duitse Batavus ploeg,  de rest van de Willem 11-ploeg en een vijftal Belgen, telt mee voor de Trofee Caballero met als eindprijzen respectievelijk 5000, 4000 en 2000 gulden. Verder zijn er voor de individuele renners vijftig prijzen beschikbaar. Een eerste prijs van 1000 gulden, een laatste prijs (voor de 50ste plaats) van 25 gulden. De permanence, de Sporthal van £et stedelijke Lyceum, is bereikbaar via de rotonde Kon. Emmaplein en de rotonde ziekenhuis St. Annadal. Rondom de sporthal is voldoende parkeergelegenheid voor de auto s van de deelnemers.

Rond 15.30 uur verwacht Maastricht de spectaculaire Tour de France-reclamekaravaan,  die de volgende route zal volgen Cannerweg, Bieslanderweg, Cannerplein, Elisabeth Strouvenlaan, Ambachtsweg, Volksbondweg en Volksplein. Deze karavaan rijdt bijna twee uur vooruit op de wielrenners, die rond 17.15 uur het Volksplein zullen finishen. Het is de finish van de tweede etappe van Woluwe-St. Pierre naar Maastricht over 179 km. De wielrenners en volgers nemen deze route: Cannerweg, Bieslanderweg, Cannerplein, Elisabeth Strouvenlaan, Ambachtsweg. Volksbondweg en Volksplein.

Om 17.30 uur volgt dan de huldiging van de etappewinnaar, drager van de gele trui, leider puntenklassement en eerste Nederlander. Die huldiging vindt eveneens plaats op het Volksplein door de Tour de France Miss Maastricht, gesponsord door het „Limburgs Dagblad”.

Vanaf 17.30 uur kan iedereen (gratis) terecht op de Tour de France-avondshow annex kermis. Tot 20.30 uur treden onder meer op: de accordeonist Raymond Boisserie, Roger Louis en Alain Decordier met wedstrijden voor de jeugd. Daniel Morvant presenteert onder meer de jeugdige accordeonist Pierre Grenier. Sylvain Deschamps, van Radio France Inter, brengt de Show Bic. Michel Rullier speelt op de terrasjes rond het Vrijthof accordeonmuziek en brengt Gerard Polese diverse attracties.

Van 20.30 uur tot 01.00 uur een variétéprogramma op het elektronisch podium van „Europe no. 1″ met o.a. Alain Barrière (Zang- en filmvedette), Les Freres Ennemis (Zanggroep), Harold Kay (sport en spel) en Annie Fratellini en haar dixieland-orkest. Muzikale medewerking verleent het orkest van Raymond Boisserie. Eveneens op het Vrijthof wordt op een groot scherm de film van de etappe Woluwe-Maastricht gedraaid, alsmede (in kleur) de film van de vorige Tourrit. De renners zullen dan inmiddels hun hotels, verspreid over geheel Zuid- Limburg betrokken hebben.

De volgende dag, op 1 juli, moeten zij vroeg uit de veren, want om 10.00 uur (dinsdag) is het voor hen en de begeleiders verzamelen geblazen op de Markt, waarna om 11.30 uur de officieuze start plaats vindt van de derde etappe van Maastricht naar Charleville-Mézières over 210 km via de route: Marktplein, Wilhelminabrug, Wilhelminasingel, Tunnellaan, Scharnerweg, Pres. Rooseveltlaan (Heer) naar Schoolstraat. Daar volgt om 11.45 uur de officiële start, waarna men via de Akersteenweg koers zet naar Cadier en Keer.

De reclamekaravaan moet zich reeds om 9.00 uur opstellen op het parkeerterrein aan de Maastrichter Grachtstraat. Zij vertrekt om 9.45 uur via de route: Maastrichter Grachtstraat, Maast boulevard, Hoenderstraat, Markt Wilhelminabrug, Wilhelminasingel,  Tunnellaan, Scharnerweg, Pres. Rooseveltlaan (Heer), Schoolstraat, Akersteenweg richting Cadier en Keer.

De volgende ploegen worden ondergebracht in de navolgende hotels: Bic (Fr) motel vliegveld Zuid-Limburg, Faema (B) Esso-motel Born, Fagor (Sp) Hotel Old Hickory Maastricht, Flandria (B) Hotel In De Hoof Heer, Frimatic (Fr) Hotel La Bourse Maastricht, Kas (Sp) Hotel du Chène Maastricht, Mann (B) Hotel Poshoorn Maastricht, Molteni (I) Hotel I’Empereur Maastricht. Peugeot (Fr) Hotel I’Empereur Maastricht, Salvarani (I) Esso-Motel Born, Sonolor (Fr) Hotel im Weissen Rossl Maastricht, Willem 11 Esso-Motel Born, Officials Tour Hotel du Casque Maastricht.

De dag van de waarheid 30 juni 1969:

Voorwedstrijd voor beroepsrenners: Jan Harings zegevierde

De kleine, vinnige Jan Harings kon zijn geluk niet op. Na een enerverende eindsprint kon hij zijn rechterarm in de hoogte steken. In Maastricht boekte hij zijn vierde zege van dit seizoen. Nadat de jongste professional van de gebroeders Harings zijn vermoeid gezicht had afgewist en door miss Limburgs Dagblad van een stevige klapperd was voorzien, gaf Jan toe, dat de overwinning allesbehalve gemakkelijk tot stand was gekomen. „In de laatste ronde trachtte ik met Harry Steevens de zaken in de kopgroep te blijven regelen. Ik weet, dat ik rap ben, maar ik had angst voor Gerard Koel, Jos Boonen en Cor Schuuring. Zij hadden vrijwel niet aan de leiding gefietst en zijn eveneens snel op de meet”. Jan Harings wees hen evenwel rigoureus terug. „Koeltje” en Harry Steevens moesten hun meerdere erkennen in de coureur, die momenteel in blakende vorm steekt.

Reeds in de eerste ronde koos Jan Harings het hazenpad. Leo Duyndam, de onblusbare, zag wel iets in een besluit om weer tussen de wielen plaats te nemen in een vroege ontsnapping. Samen met de Duitser Streng voegde hij zich bij de Scheuldenaar. Ronden lang draaide dit trio voor het peloton uit. Wim Scheepers kreeg in deze periode bandbreuk. Aangemoedigd door talloze Limburgers maakte de Steinse renner 40 seconden goed en kwam terug in de hoofdgroep.

Onder aanvoering van Arie den Hartog werd de rust in de voorste linies hersteld. Dat zinde Leo Duyndam niet. Met een ware leeuwenmoed stortte hij zich in het avontuur. Zoals dat met de jonge pedaalridder uit Honselersdijk meestal het geval is, bleek ook deze demarrage nutteloos. Verder dan 100 m stonden zijn ploegmakkers van Caballero hem niet toe. Het winnen van enkele premies was voor Leo een schrale troost.

Opnieuw kwam het leven in de wielerbrouwerij toen Harry Steevens zich over het stuur boog. Met een krachtige pedaaltred liep hij uit het peloton weg. Bij half koers had hij meer dan een halve minuut voorsprong. „Mijn doel was om snel een ronde op de hele groep te nemen. Ik voelde me op dat moment er toe in staat. Ik reed bij het leven, maar toch kon ik niet voldoende ruimte scheppen.

door Nico Jessen, Limburgs Dagblad 1 juli 1969

Als ik die lange solo niet had ondernomen dan zou ik waarschijnlijk in de eindsprint gewonnen hebben. Nu leek hét me raadzamer voor Jan Harings de spurt aan te trekken. Mijn hoofdopzet was echter mislukt”, merkte de „witte” uit Elsloo na afloop op. Dat zijn onderneming faalde, was vooral het werk van een dertiental renners, die zich afscheidden van het peloton en Steevens tot de orde riepen. Wim Scheepers, Huub Harings en Jan Krekels hadden de slag gemist als trachtte de Bornse belofte via een solo de schade te herstellen. In het zicht van de haven strandde Krekels eervol. Bij de achtervolgers excelleerde wel Arie den Hartog. Steevens nam het wijze besluit weer tussen de wielen plaats te nemen.

Met vijf Caballero-renners bij de koplopers moest succes wel verzekerd zijn. Het peloton had zich reeds bij de gang van zaken neergelegd. Dit resulteerde in een „lap”, zodat er een onoverzichtelijke situatie ontstond. Hiervan trok zich Wim Deelen geen zier aan. Twintig kilometer voor het einde waagde hij een kans op de overwinning. Hij kreeg de taaie Jan Serpenti aan zijn wiel. Dit duo bouwde een voorsprong van twintig seconden op. Dit vond natuurlijk geen genade in de ogen van de Limburgers Harings, Den Hartog en Steevens. Zij sleurden de grote groep tot bij de vluchters. Daan Holst onderging even later hetzelfde lot. De knapen van ploegleider Gerard Peeters duldden eenvoudig geen ontsnappingspoging. Zij trokken een scherm op waardoor niet gevlucht kón worden.

In de „finale” toonde zich Jan Harings veruit de sterkste. Harry Steevens aasde ditmaal niet zelf op een nieuwe triomf in een criterium, maar baande een spoor voor Jan Harings, voor wie hij de spurt aantrok. Het gevaar kwam niet van de Belgische spurter Jan Boonen. Gerard Koel, de pistier, wrong zich tussen de Limburgse tandem, maar kon de zelfverzekerde Harings niet meer bedreigen.

Om het Caballero-succes compleet te maken finishte Cor Schuuring als verdienstelijke vierde. Arie den Hartog moest zich noodgedwongen in dit sprintduel afzijdig houden. Hoofdschuddend stoof hij als achtste over de finishlijn. Jan Harings nam de felicitaties lachend in ontvangst. „Ik voel me in een prachtige conditie. Ik had eigenlijk niet op dit podium moeten staan. Ik zou me in de Tourkaravaan nog meer in mijn element gevoeld hebben. Jammer, dat onze équipe niet uitgezonden is. Caballero had er gezien de prestaties meer recht op dan de Willem II-ers. Het winnen van een criterium is natuurlijk leuk, maar liever had ik in de Tour de France naam gemaakt.” Een pleister op de wonde voor Jan Harings is waarschijnlijk de cheque van duizend gulden, de beloning voor de winnaar van het Maastrichtse criterium. Menig tourrenner moet daarvoor ettelijke dagen tal van ontberingen voor lief nemen.

De uitslag:
1. Jan Harings Sibbe, 100 km in 2.04.38
2. Gerard Koel Amsterdam
3. Harry Steevens Elsloo
4. Cor Schuuring Amsterdam
5. Harry Michiels België
6. Jo van Seggelen Budel
7. Daan Holst Amsterdam
8. Arie den Hartog Elsloo
9. Wim Deelen Nieuwlekkerland
10. Jan Boonen België
11. Gé van de Winden
12. Herbert Wilde Duitsland
13. Johny Brouwer Rotterdam
14. Juliën De Locht op 1.28
15. Theo Verschueren St. Janssteen

De aankomst van de 2e Tour-etappe: De belg Julien Stevens won in Maastricht.

Faema heeft in de tweede etappe de touwtjes strak in handen gehouden. Lomme Driessens had het zo bevolen. Eddy Merckx en zijn vazallen voerden de opdracht stipt uit. Ploegleider Driessens wist dat in Maastricht velen de etappe-overwinning of méér (de gele trui van Merckx) wilden. Hij kende de plannen van Willem II en BIC. Van de Nederlanders Jan Janssen, Eddy Beugels en Eef Dolman, die op het Maastrichtse Volksplein hun supporters op een succes wilden trakteren.

Juichend, de handen los van het stuur, flitste de Belg Julien Stevens op het Maastrichtse Volksplein over de finish. Hij behaalde daar niet alleen de etappezege maar deed bovendien een succesvolle greep naar de gele trui, dat hem, wanneer de karavaan hedenmorgen Maastricht weer zal verlaten, de schouders sieren zal.
Eddy Merckx, gisteren rijdend door zijn geboortedorp. Een gevierd man, een bejubelde renner. En de koning, hij nam de jubel op milde wijze in ontvangst…

door Harry Muré, Limburgs Dagblad 1 juli 1969

Zo sloeg Harm Ottenbros, op het Maastrichtse Volksplein, de meute in de eindsprint. Jan Janssen, Eddy Merckx, Rini Wagtmans Herman van Springel, Marino Basso en hoe ze verder ook allemaal mochten heten legden het loodje. De eerste plaatsen waren toen echter al vergeven. Julien Stevens greep de overwinning en daarmee de gele trui..

Faema heeft in de moordend snel gereden rit (in de slotfase werd het gemiddelde tot ver boven de 40 km opgeschroefd) de verdeelde concurrentie lang een ijdele hoop gegund. Na de Côte de Bonny, boorden de Faema’s alle illusies de grond in. Er waren na afloop renners die ontkenden dat Faema superieur was geweest in het strijdgewoel op de hellingen na Rotheux – Rimière.

De ontknoping en de uitslag van de etappe tonen echter duidelijk aan dat de tactiek van Lomme Driessens voor 100% geslaagd is: de etappe overwinning en de gele trui waren voor Julien Stevens, terwijl Faema ook het dagploegenklassement won. Met Eddy Merckx als tweede in het algemeen klassement op 12 seconden van zijn ploegmakker blijft de Belgische equipe dus alle sleutelposities bezetten.

Felice Gimondi herhaalde nogmaals waar hij sinds de eerste etappe al bang voor is. “Het tempo! Het ligt veel te hoog. De Tour begint pas, maar we moeten nu al alles geven. Als over een paar dagen de cols komen, hebben we geen krachten meer over”.

Gisteren heeft de slijtageslag de eerste slachtoffers geëist. Jean Monteyne, Serge Bolley (ploegmakker van Jan Janssen) en George Chappe arriveerden te laat in Maastricht. Zij zijn =de eersten die afscheid nemen van de Tour. Bijna ook raakte Willem II zijn eerste renner kwijt: Henk Nijdam. Na 100 km werd hij gelost. Het ging niet meer.

Een geluk bij een ongeluk voor de Nederlandse ploeg was dat Leen Poortvliet in de buurt van Hoey door een valpartij achterop raakte. “Ik was bang dat het erg was. Ik dook boven op drie renners die op de grond lagen”, aldus Poortvliet na afloop. Zijn beenwonde was niet ernstig. “Toen ik weer overeind stond, kwam Nijdam opdagen. Ik wist niet eens dat hij achter me was, samen met hem ben ik toen verder gegaan”.

Het tweetal arriveerde tot opluchting van Ton Vissers toch nog op tijd in Maastricht, al was het met meer dan 20 minuten achterstand. De ploeg van Willem II is overigens actiever geweest dan de resultaten doen vermoeden. Harm Ottenbros eindigde op de zesde plaats, een prachtig resultaat gezien de slijtageslag die in de laatste kilometers door de Meckxisten aangevoerd werd. Leen Poortvliet heeft in het beging van de etappe getracht met Samyn, Delisle, Galera, Gomez del Moral en Van Looy te springen.

Rik van Looy (en Rudy Altig) hadden de stoot gegeven tot deze ontsnapping, die bij Forville na 60 km vast vormen begon aan te nemen. Bijna drie minuten mocht de groep nemen. Vooral Rik Van Looy trok dat de spaanders er vanaf vlogen. Daarom vertrok Poortvliet uit het peloton. Hij moest gaan proberen Van Looy een steuntje te geven. Maar het liep anders, Poortvliets sprong faalde en de „keizer” zelf is moe.

De eerste die uit de kopgroep terugviel was Janssens. Daarna stokte plotseling het ritme. Het peloton pakte de koplopers bij Rotheux-Rimière, na precies 100 km. Maar nog gaf Rik van Looy het niet op. Nog een keer waagde hij zijn kans. Dat was toen André Poppe die na de ravitaillering doorging, binnen enkele kilometers meer dan een minuut afstand nam van het peloton.

Van Looy trachtte hem in gezelschap van Edy Schutz en Julien Stevens als springplank te gebruiken voor ’n nieuwe aanval. Poppe, Schutz en Stevens kregen gezelschap van Perurena, David, Dancelli en Santambrogio, maar Rik van Looy verdween voorgoed naar de achterhoede.

De tegenstoot van Faema was hard en raak. Eddy Beugels werd er bijna het slachtoffer van „Ik reed op het moment van de attaque van Merckx plat. Toen ik weer opstapte, ging het niet meer. Ineens was het gedaan”, aldus de Sittardenaar die 10 minuten na de winnaar op het Volksplein binnenkwam.

Meteen na de klim van Eben Emael had Faema zijn laatste pion op het schaakbord verschoven, in gezelschap van Willy in ’t Ven, Derek Harrison en Franco Balmanion reed Julien Stevens 45 seconden voor het eerste deel van het in stukken gehakte veld uit. De rivalen van Merckx, Janssen, Gimondi en Poulidor probeerden nog een massasprint te forceren zodat de kansen in de laatste meters wat meer verdeeld zouden worden. Het lukte niet. Stevens bleef voorop en won de eindsprint van Willy in ’t Ven.

Ton Vissers over zijn equipe: „Zij rijden alleen om bij te blijven”
Wat voor Willem II een gloriedag in zijn nog prille Tourbestaan had moeten worden, werd een complete deceptie. „In Maastricht”, zo had de garde van Ton Vissers ’s ochtends in het hart van Brussel nog geroepen, „gaat Eef Dolman het doen. Hij vliegt erin en het moet een hele goeie zijn, die hem vandaag verslaat”. En in het vaderlandse kamp liet men er niets aan gelegen Eef Dolman alvast bij voorbaat te lanceren. Zijn fiets werd volledig die uit elkaar „getrokken” om met extra-lichte banden. 28-spaaks wieltjes en de „grote plaat” weer te worden gemonteerd.

Ton Vissers vlocht inmiddels met zijn equipe snode plannen ineen. „In Maastricht zal een Nederlander willen winnen. Janssen zal gaan en Peugeot rijdt voor Karstens. Op die knapen moeten we letten. We rijden allemaal voor Eef”. En iedereen knikte, terwijl Eef Dolman wat wezenloos in de ruimte staarde, zoals hij dat in volle concentratie pleegt te doen. „Als het in de aanvang niet te hard gaat, dan zal ik er bij zijn. Maar ze moeten mij de tijd gunnen tot na half koers op z’n minst. Zo niet, dan ben ik verkocht”. Ton Vissers schraapte later na de etappe wat mismoedig de scherven bijeen. „Ach, je leert dat er in een dergelijk waanzinnig hard koersverloop helemaal niets te spelen valt. Als het zo doorgaat, ligt straks iedereen op de knieën. We kunnen alleen maar rijden om bij te blijven. Want wat hebben wij nu nog? Pijnen valt ronduit tegen. Dan hou je alleen Wagtmans over. Hij blijft de troef. Misschien dat hij onze naam kan redden”. Maar wordt de vaderlandse equipe gered door het dappere verweer van één, ja slechts één coureur? Het is de troost voor een nu al vrijwel verslagene.

 

Uitslag 2e rit:
1 Julien Stevens (Bel)
2 Willy In’t Ven (Bel)
3 Derek Harrisson (GB)
4 Franco Balmamion (Ita)
5 Michael Wright (GB)
6 Harm Ottenbros (NL)
7 Marino Basso (Ita)
8 Christian Raymond (Fra)
9 Pieter Nassen (Bel)
10 Jan Janssen (NL)

 

Algemeen klassement:
1 Julien Stevens (Bel)
2 Eddy Merckx (Bel)
3 Rudy Altig (Dui)
4 Jan Janssen (NL)
5 Charly Grosskost (Fra)
6 Felice Gimondi (Ita)
7 Ferdinand Bracke (Bel)
8 Raymond Poulidor (Fra)
9 Pierfranco Vianelli (Ita)
10 Edy Schutz (Lux)

De volgende dag, op dinsdag 1 juli rond 10.00 uur was het verzamelen geblazen voor derenners, begeleiders en toeschouwers op de Markt, waarna om 11.30 uur de officieuze start plaats vond van de derde etappe van Maastricht naar Charlesville