1900-09-15 Mathieu Cordang, Grand Prix Bol d’Or Paris

15 september 1900
De Groote Prijs Bol d’Or te Parijs

Mathieu Cordang heeft den 24 uurs wedstrijd gewonnen

Laatste nieuws: Harrie Meyers stopt !

De in sportkringen terecht geestdriftig ontvangen overwinning van de Maastrichtenaar Harrie Meyers in het korte afstand nummer om de hoofdprijs der “wereldtentoonstelling” te Parijs is drie dagen later gevolgd door een tweede overwinning in het lange afstandsnummer, welke direct weer onze nationale trots aangaat. Men moge dan al zeggen, ”het is maar sport” toch zullen er weinigen zijn die niet met een stil genoegen vernemen dat de 2 Nederlandse, Limburgse, jongens, meedingend aan de internationaalste aller internationale wedstrijden, die wellicht ooit op sportgebied werden geleverd zich elk in een van beide hoofdnummers op de eerste plaats hebben gesteld. Voorlopig staat ons land voor 1900 reeds aan de spits van een wereld-wielersport en dat is al iets!  We zijn Zaterdagavond in Parijs, op de baan naast de tentoonstelling der automobielen en rijwielen. Het is 6 uur in de avond. De grote wedstrijd om den Bol d’or zal zo aanstonds beginnen.

In een bocht van de baan zit Mathieu Cordang. Hij heeft zich het gehele jaar van deelneming aan wedstrijden onthouden, alleen met grote doel in het oog houdend en daarvoor ook steeds ijverig trainerend. Hoe dichter de dag van den Bol d’Or naakte hoe meer werk hij van zijn training maakt.

Van uit Maastricht ondernam hij dagelijks tochtjes van een paar honderd km en zijn vrienden beweren, dat hij sneller en taaier is dan ooit. Cordang heeft achteruit-gebouwde tandems te zijner beschikking, bemand met de beste Hollandse equipiers. Tot zijn gangmakers behoren: Jan Mulder, van der Tuijn, Diehle, Schmidt, van der Knoop, Willem Mulder, Viruly en Durenkamp.

Er zijn 4 speciale machines gebouwd van een Duits rijwielmerk, de “Niederrheinische Fahrradwerke Fabrik” te Kempen, zijn sponsor, twee van deze hebben een gearing van 104, beide andere van 112 inches.

De gangmaking wordt geleid door de bekende heer Diehle. Cordang is verreweg favoriet bij het publiek. Bij mij volstrekt niet, omdat zijne gangmaking niet kon opwegen tegen die van Walters en Huret, zelfs niet bij die van Rohl en Garin. Hij wilde per se niet starten. Alle moeite is in het werk gesteld om andere tandems te engageren. Het lukte niet. Natuurlijk was er geen denken aan, toe te geven aan zijn wil. Hij moest starten. Op zijn uitdrukkelijk verlangen heeft Chevallier voor zijn keuken zorg gedragen.

Chevalier, zijn trainer, masseert hem. Cordang is opgewekt, vol ernstige moed. Kort daarna is het voor de rijders tijd om zich naar den afrit te begeven. Eer allen gereed zijn en een fotograaf in de reeds vallende schemering een kiekje genomen heeft is het reeds een kwartier over den bepaalde tijd en mijn chronometer wijst kwart over zes als het startschot valt. In het geheel zijn 12 renners voor den Bol d’Or ingeschreven, te weten Cordang (Nederland), Walters (Engeland), Foureaux (Frankrijk), Oliver (Frankrijk), Garin (Frankrijk), Chevalier (Frankrijk), Huret (Frankrijk), Muller (Italië) Frederick (Zwitserland), Robl (Duitschland). Fischer, Ariès en Alleaume ontbreken op het appèl..

Het eerste pistoolschot valt, Walter vliegt voort, direct achterna gezet door Huret en Cordang; hun motortandemtweewielers vangen hen op en voort gaat ’t in woeste vaart.

Walter zet door, na korte tijd is hij zijn mededingers al een baan voor. Hij rijdt de kilometer in 60-65 seconden. Cordang doet ’t op zijn dode gemak. Hij schijnt niets geen haast te willen maken, werkt zich na drie kwartier een paar ronden achter.

In het eerst uur:
1. Walters 55KM 125M
2. Huret op 2 ronden
3. Robl op 9 ronden
4. Garin op 13 ronden
5. Fréderick op 13 ronden
6. Foureau op 13 ronden
7. Muller op 18 ronden
8. Cordang op 28 ronden
9. Chevalier op 30 ronden
10. Olivier op 40 ronden

Na ongeveer 1 uur te hebben gereden had ik mij even van het middenterrein verwijderd. Toen ik terugkwam zocht ik tevergeefs naar Cordang. Meneer was afgestapt en naar zijn box gegaan om zich aan te kleden! Ik er natuurlijk direct heen, pakte ‘m beet, trok hem ’t middenterrein op, plakte ‘m op z’n kar, gaf ’t sein aan een der gangmakers om eveneens op te stappen en toen trok Cordang, onder donderend applaus, er van door. De tandems liepen echter niet zo hard als die van Walters, maar toch peddelde hij er hardnekkig achter, evenwel steeds nog in de overtuiging, dat hij het zó tegen den Engelsman niet houden kon. Het is nu 7 uur en ’t wordt donker. De petroleumverlichting werpt spookachtige schijnsels op de door woeste kreten opgehitste renners. ’t Weer is prachtig.

In het tweede uur:
1. Walters 106 KM. 105 M.
2. Huret op 11 ronden, 100 KM. 600 M
3. Robl op 13 ronden, 99 KM. 500 M
4. Fréderick op 21 ronden, 96 KM. 150 M
5. Garin op 22 ronden, 95 KM. 150 M
6. Foureau op 23 ronden
7. Cordang op 37 ronden
8. Muller op 39 ronden
9. Chevallier op 64 ronden
10. Olivier op 78 ronden

In het derde uur:
1. Walters 150 KM. 560 M.
2. Huret op 13 ronden, 145 KM. 600 M
3. Robl op 16 ronden, 143 KM. 560 M
4. Garin op 20 ronden, 141 KM
5. Fréderick op 24 ronden, 139 KM. 560 M
6. Foureau op 27 ronden, 138 KM. 500 M
7. Cordang op 39 ronden, 132 KM. 560 M
8. Muller op 57 ronden, 123 KM. 500 M
9. Chevallier op 93 ronden, 104 KM. 500 M
10. Olivier op 106 ronden, 101 KM. 260 M

Het zeer talrijke publiek juichte vooral voor Walter. Hij sloeg toen zijn eigen record, dat op 196 KM. 666 M. stond.

In het vierde uur:
1. Walters 210 KM. en 18 M. (wereldrecord)
2. Robl op 28 ronden, 186 KM
3. Garin op 32 ronden, 184 KM
4. Fréderick op 37 ronden, 181 KM
5. Cordang op 41 ronden, 179 KM
6. Huret op 43 ronden, 177 KM
7. Foureau op 44 ronden, 177 KM
8. Muller op 85 ronden, 166 KM
9. Chevallier op 119 ronden,
10. Olivier op 136 ronden,

Huret heeft malheur: zijn begeleidende motor vliegt in brand, aan blussen valt niet te denken, temeer nog daar een paar onverstandigen door water het hunne bijdragen om het petroleum zich nog meer te doen verspreiden. De machine die Huret voor deze gelegenheid speciaal had laten maken kostte 6000 francs, hij was geheel ontredderd. Huret die sterk favoriet was, had al zeer weinig geluk, daar in het eerste uur ook al een achterband van zijn rijwiel sprong..

Huret was kapot en verzekerde, nooit ofte nimmer meer te zullen rijden, gaf den strijd op. De gangmakers kwamen naar mij toe, en boden nu aan om Cordang te pacen. Wat te doen in zo’n kritiek geval ? Natuurlijk “top”: de affaire was beklonken en Cordang keek als werd hij door den bliksem getroffen, toen hij den motortriplet van Huret achter zich hoorde om hem kond te doen, dat deze, plus twee prachtige tandems, ter zijner beschikking was. Dat was naar zijn zin! Het gaf hem moed om alsnu “met versnelden pas” er tussen uit te trekken. Walters liep ondertussen maar geregeld in snel tempo door en uur voor uur werd aangekondigd, dat hij steeds meer en meer op Cordang uitliep. Deze had evenwel niet de minste vrees voor Walters, wel wetende wat er na het 12e of zeker na het 18e uur gebeuren zou. Niet alleen dat Cordang weet, dat hij op het laatst verreweg in de beste conditie is, maar ook, omdat elk sportman kon zien, dat Walters aan zijne wilskracht het te wijten had, dat hij zich op ’t laatst geheel uitgeput zou gevoelen. Cordang krijgt dus gangmakende tandems van Huret ter beschikking en zet nu voor het eerst door. Kolossaal loopt hij in, telkens als hij Walter inhaalt en voorbij trapt dondert ’t van het gejuich.

In het vijfde uur:
1. Walters 248 KM. 455 M. (vroeger record van Walter was 246 km. 300 m.)
2. Robl op 37 ronden, 230 KM
3. Cordang op 46 ronden, 225 KM., 455 M
4. Garin op 53 ronden, 222 KM. 400 M
5. Fréderick op 53 ronden, 222 KM. 300 M
6. Foureau op 72 ronden, 212 KM. 455 M
7. Muller op 109 ronden 194, KM. 300 M
8. Chevallier op 138 ronden, 178 KM. 300 M
9. Olivier op 166 ronden

Om één uur (7e uur) is de stand :
1. Walters 296 KM. 300 M.,
2. Robl 275 KM. 800 M.,
3. Cordang 266 KM. 800 M.,
4. Fréderick 264 KM. 300 M.,
5. Garin 256KM. 300 M.,
6. Foureau 250 KM.,
7. Muller 223 KM.
8. Chevallier 223 KM.,
9. Olivier 196 KM. 300 M.

Een beetje na het zesde uur valt de Hollandsche gangmaking, die Rohl aanzette. Een der gangmakers is vrij ernstig gewond.

In het zevende uur is de volgorde:
1. Walters 338 KM. 210 M.,
2. Robl 317 KM. 750 M.,
3. Fréderick 303 KM. 710 M.,
4. Cordang 303 KM. 210 M.,
5. Garin 288 KM.,
6. Foureau 285 KM.,
7. Muller 255 KM., 710 M.
8. Chevalier is 84 KM. achter en Olivier 110 KM. achter.
Walters wordt toegejuicht.

In het achtste uur:
1. Walters 381 KM. 568 M.
2. Robl 356 KM.; Cordang 345 K M.;
3. Fréderick 339 KM.;
4. Garin 929 KM.;
5. Foureau 322 K.M. Alle anderen zijn ver achter.

Het negende uur,
1. Walters brengt zijn negen-uur record dat 420 K.M. 566 M. was op 428 K.M. 550 M.
2. Robl 396 K.M.;
3. Cordang 890 K.M.;
4. Garin 370 K.M.;
5. Fréderick 368 K.M.;
6. Foureau 322 K.M.

Zeker 2000 mensen hebben, voorzien van proviand. 24 uren achtereen naar de racers gekeken „Fanatieken” noemt men hen. Tegen 5 uur in den ochtend, toen ’t begon te schemeren, lagen de meesten hunner aan weerskanten van de leuning om de baan te slapen, op enkelen na, die de arme, afgetobde rijders maar gillend aanvuurden. In dat zeurig grijze licht, bij die verveling van de toeschouwers, werden de meeste rijders door onmacht bevangen. Dat eerste ochtenduur is het „klassieke uur van de onmacht” bij 24 uurs wedstrijden.
Alleen Walters, Robl en Cordang houden hun razende vaart vol.

Het dertiende uur:
1. Walters 600 KM. 50 M.;
2. Cordang 550 KM.;
3. Robl 533 KM.;
4. Garin 522 KM.;
5. Fréderick 508 KM.;
6. Foureau 492 KM.

Na 15 uur krijgt Cordang hevige spierkrampen. Hij stijgt af en gaat naar zijn kamertje, na een geweldige massage is hij weer geheel hersteld. Hij steekt met gymnastische passen de baan over en begint opnieuw. Het publiek brengt hem een ovatie.

In het achttiende uur is Walter Cordang nog meer dan 50 KM. voor. Na 18 uur schijnt de zon zo fel op de baan, dat de afgematte rijders slechts met moeite hun gangmakers volgen. Ook Cordang, die heus niet aan overgevoeligheid lijdt, geeft telkens tekens van te willen rusten. De tong hangt allen uit de mond. Walters laat zich bij elke ronde het hoofd natspuiten Bij Cordang gaat de moed er uit. Hij schijnt geen hoop meer te hebben op de eerste plaats.

Het achtiende uur:
1. Walters 794 KM. 50 M.;
2. Cordang 742 KM.;
3. Robl 700KM.;
4. Fréderick 691 KM.;
5. Garin 668 KM.;
6. Foureau 646 KM.

Er bleven toen slechts acht mededingers over.

Bij het twintigste uur is de stand:
1. Walters 829 KM. 900 M.;
2. Cordang 814 KM. 500 M.;
3. Robl 764 KM.;
4. Fréderick 757 KM. 500 M.;
de vier anderen ver achter.

Walter schijnt zeer vermoeid; Chevallier heeft het reeds lang opgegeven. Na het negentiende uur is Walter uitgeput. Hij lijdt vooral pijn aan zijn knie. Frederick en Cordang naderen in steeds sneller tempo Walters’s record. Bij het begin van het twintigste uur kwam een dier afschuwelijke incidenten van deze afbeulende sport. Sedert enige tijd reeds gaf Walters duidelijk blijken dodelijk vermoeid te zijn. Hij spande al zijn wilskracht in om zijn tegenstanders het hoofd te bieden. En plotseling, na gekampt te hebben tot de uiterste grens van zijn kracht, liet hij zich als een zak van zijn wiel vallen, van zijn stuurloos zwaaiend wiel. De man was zo overspannen, dat hij ijlde. Men kon hem moeilijk in bedwang houden, in zijn opgewondenheid wilde hij weer opstijgen, gillende om zijn rijwiel. Maar toen hij eindelijk weer bijkwam, was hij zo zwak, dat er van opnieuw beginnen geen sprake was. Na ongeveer een half uur alles te hebben geprobeerd, vroeg men hem om verder te rijden, waarna hij antwoordde “deze race behoort mij, geef me mijne machine, opdat ik verder rijde.”

Hij stond op, of liever men hielp hem opstaan, maar even ras viel hij weer in en sliep dadelijk. Toen droeg men hem weg en… . hij is weggebleven. Tussen twee haakjes, zij gezegd dat ik nog nooit een wielrenner vóór den start zoo wild heb zien kijken als Walters. Het was alsof hij dol was; z’n ogen rolden heen en weer zonder bepaald iemand aan te zien. In één woord: hij was als krankzinnig. Aller vermakelijkst was het, te zien hoe Cordang, als hij Walters passeerde, dezen aankeek. Het was alsof hij zeggen wilde: “Stakker, het loopt af met je!”

De stakker had de tranen in de ogen. Erg spijtig moest hij de wedstrijd opgeven, die hij anders zeer waarschijnlijk zou hebben gewonnen Men was dan ook zeer sympathiek voor den Engelsman gestemd. Hij had alle records van 4 tot 20 uur verbeterd. Doch het ongeluk van den een is het geluk van den ander; nu was Cordang eerste.

Een-en-twintigste uur:
1. Cordang 851 KM. 800 M.;
2. Walter 829 KM. 900 M.;
3. Robl 62 KM. achter Cordang;
4. Fréderick 76 KM. achter Cordang.

Cordang bleef een en dezelfde gang houden, maar alleszins was zichtbaar, dat hij niet in goede conditie was, want hij stapte telkens af, dan voor dit, dan voor dat. Den voorsprong, dien Walters met het 18e uur had, zou Cordang niet meer hebben kunnen inlopen, wanneer deze rijder had doorgereden. Maar, in het 16e uur was reeds duidelijk te zien, dat Walters zeer moeilijk trapte, hoewel Cordang geregeld met dezelfde snelheid doorgingen gemakkelijk voort peddelde. Dat gaf hem dan ook moed genoeg om voort te gaan. Bij ’t ogenblik, dat Walters afstapte, ging Cordang er van door om den verloren afstand in te halen. Hij was overtuigd, dat hij slechts een half uur behoefde door te peddelen, dan mocht Walters weer komen, want dan was er geen kans meer voor hem. Toen Walters geheel van de baan verdween, maakte Cordang zich niet meer moe om de eenvoudige reden, dat de andere rijders hem geen kwaad konden doen.

Het laatste uur legde hij zelfs heel kalm af, iets dat anders zijne gewoonte niet is. Daarin kwam hij ook nog te vallen en wilde toen niet meer opstappen omdat het niet nodig was, daar de andere rijders hem onmogelijk meer konden inhalen. Het publiek moedigde hem evenwel zozeer aan, dat hij ten slotte weer opstapte en zonder gangmaking alsnu op zijn gemak ging toeren. Aan het applaus kwam toen geen einde. Steeds luider wordt hij toegejuicht: “Allez, de Boer”, schreeuwden de mensen. Onvermoeibaar bij die ovaties trapte hij voort, kilometer na kilometer. Eindelijk, bij zijn eindspurt als van een wedstrijd op de korte baan, rijdt hij tegen het wiel van zijn gangmaker aan, valt, en bezeert zich deerlijk. Toen nog weer wilde hij het opgeven. Maar zijn vrienden geven hem weer moed.

Als de laatste minuten aangekondigd worden spurten alle mededingers. En het laatste pistoolschot verrast het publiek, dat zijn toejuichingen niet spaart voor de in zéér goede gang eindigende strijders. En onder een uiterste opgewondenheid van het gillende, met hoeden en zakdoeken zwaaiende publiek, eindigt Cordang eerste.

Cordang, de winnaar, won, maar hij heeft niet gegeven wat hij kon. Hij reed 956 K.M. 778 M. en bleef daarmee ruim 73 K.M. onder ’t geen hij verleden jaar in den Haag heeft gedaan. Men beweert, dat hij ontevreden was over zijn gangmakers. Walter, de verslagene, heeft tot het 18e uur zijn eigen records van het vorig jaar overtroffen. Cordang was achter toen Walter naar ’t gasthuis werd gebracht. Doch dat bewast niets. Cordang was toen fris en slechts 50 km achter, een klein getal op 4 uur rijden.

Een kwartier later verlaten de overwinnaars de baan, voorop Cordang met zijn legendarische grote sigaar in den mond. Het publiek brengt hun een laatste ovatie en poetst hem dadelijk naar zijn kamertje, nam een koude douche, liet zijn onbeduidende kwetsuren even verbinden, kleedde zich aan, stapte in een rijtuig, reed met zijne vrienden naar het hotel en begaf zich ter ruste. ’s Nachts belde hij de lui op en vroeg om eten. ’s Morgens te 6 uur was hij weer present en ging ene wandeling maken. Hij gevoelt zich weer springlevend en fris en is tevreden Walters te hebben geklopt. Hij zegt tenminste dat hij dezen rijder altijd op de 24 uur zal kunnen slaan, omdat de Engelsman geen krachten heeft voor dezen afstand.

De stemming van het publiek: … et ils tournaient toujours

1e Cordang met 956 K.M. 775 M.
2e Robl, 894 K.M. 775 M.;
3e Garin, 890 K.M. 275 M.;
4e Fréderick, 872 K.M. 775 M.;
5e Foureau, 844 K.M. 275 M.;
6e Walter 829 K.M. 900 M.;
7e Muller 739 K.M. 275 M.;
8e Olivier 630 K.M. 775 M.

De premies zijn:
7 fr. per kilometer voor den tweeden aangekomene; 4 fr. voor den derden; 2 fr. 50 voor den vierden; 2 fr. voor den vijfden, 1 fr. 50 voor den zesden. Walter krijgt 3000 fr., als eerste na zes, na twaalf en na achttien uur rijden.

Een jaar eerder, klik en lees het verslag van Cordang’s wereldrecord Den Haag 1899:

Harrie Meijers

Wij menen met grote zekerheid te weten, dat Harrie Meijers met deze eeuw ook inderdaad zijn racerscarrière zal besluiten. Hij gaat bij zijn vader in de zaak, die te Maastricht een bloeiende brouwerij heeft. Men kan dus zeggen, dat Meijers — die met enige banen nog contract heeft en van wie we dus nog enkele overwinningen zullen hebben te boeken — met de Grand Prix de l’Exposition de kroon heeft gezet op al zijn overwinningen. En daarom is het hier de plaats nog even in liet kort na te gaan, wat Meijers op de baan gepresteerd heeft.

De 2e December 1879 te Maastricht geboren, begon Meijers in 1895 te racen. Hij kwam dat jaar verscheidene malen uit als amateur en niet minder dan 22 prijzen -enkel de eerste en tweede geteld- waren zijn deel. In 1896 vergrootte hij zijn collectie medailles en kunstvoorwerpen met niet weinige. Ze alle op te noemen, de overwinningen, die hij toen behaalde, het ware waarlijk ondoenlijk. Herinneren wij er slechts aan, dat hij hielp het Jaap Eden-vaandel winnen. In 1897 won Meijers het kampioenschap van Nederland en verder, tegen Kingma en Guerry, den brassard. Te Brussel klopte hij Fischer en Van den Born, te Amsterdam niemand minder dan Arend….

Meijers heeft op alle banen van Europa en op enige in Amerika met afwisselend geluk gestreden. In vele zeer belangrijke wedstrijden kwam hij eerste aan, in de allerbelangrijkste wist hij zich toch minstens in de finale te plaatsen. Het kampioenschap van Nederland — ce n’est pas gros jurer, toegegeven, maar we herinneren er gaarne aan om ons nog eens zijn mooie, zelf geziene eindspurten te binnen te brengen — zijn match tegen Howard, zijn rijden in den Koninginnenprijs En geen sprinter is zo groot of hij heeft wel eens het achterwiel van Meijers gezien. Nu viert Meijers straks zijn lustrum. En zijn feest zal tevens zijn vaarwel zijn aan den rensport Den 2e December wordt hij 21 jaar. Op dien dag wensen we hem een huldeblijk aan te bieden namens allen, die bewondering gevoelen voor den kranige Nederlandse renner.